Als je de wereld rondreist, ga je door verschillende tijdzones. Dat kan best verwarrend zijn, zekere bij lange vluchten waar je door meerdere tijdzones vliegt. Je gaat soms ’terug in de tijd’, waardoor je tijd wint en soms juist vooruit, waardoor je tijd verliest. Zo hebben wij met een vlucht vanuit Nieuw-Zeeland naar de Cook-eilanden meegemaakt dat we van een +12 tijdzone in een -10 tijdzone terecht kwamen! Dit is heel bizar en een echte “mindfuck”. We vlogen weg op een zaterdag om 10.00 uur ’s ochtends, zaten 4 uur in het vliegtuig, en kwamen op vrijdag ochtend lokale tijd aan (een dag eerder). Extra dag weekend woehoe 😉
Wat zijn tijdzones precies, hoe werken ze en waar moet je op letten tijdens het reizen? In dit blog vertellen we je alles over tijdzones, zodat jij je voortaan niet meer rot piekert en precies weet hoe het zit!
In dit blog:
Wat zijn tijdzones en hoe werken ze?
Tijdzones zijn gebieden op aarde waar dezelfde standaardtijd wordt aangehouden. Deze zones zijn ontstaan om de wereldwijde tijdcoördinatie makkelijker te maken. Het idee achter tijdzones is om de dag in verschillende delen van de wereld op dezelfde manier te verdelen, zodat mensen overal ter wereld weten welke tijd het is. Voordat er tijdzones werden ingevoerd, had elke plaats zijn eigen lokale tijd, gebaseerd op de positie van de zon. Met de komst van treinen die grote afstanden aflegden, leidde dit tot veel verwarring. Om deze problemen op te lossen, werd besloten om de wereld in tijdzones op te delen. Als basis wordt de Greenwich Mean Time (GMT) / Coordinated Universal Time (UTC) gebruikt. Stap je in het vliegtuig en reis je van de ene tijdzone naar de andere, verandert de tijd. Hoe verder je vliegt, hoe groter het verschil.
De tijdzone van Nederland
Nederland valt binnen de tijdzone die bekend staat als Midden-Europese Tijd (Central European Time / CET). Dit is de standaardtijd van Nederland: UTC+1. Dit betekent dat we één tijdzone naar ‘rechts’ zitten vanaf de Greenwich meridiaan (lees kopje hieronder voor meer uitleg). Nederland loopt qua tijd dus één uur voor op de tijd in Greenwich, Londen. Als het bijvoorbeeld 09.00 ’s ochtends is in Amsterdam, is het in Londen 08.00 uur.
In de zomertijd wordt overgeschakeld naar Midden-Europese Zomertijd (Central European Summer Time, CEST), waarbij de klok een uur vooruit wordt gezet. Hoe dit precies werkt, leggen we verderop in dit blog uit. Tijdens de zomertijd, wordt de klok een uur vooruit gezet, Nederland zit dan in de GMT+2 tijdzone. Dit betekent dat Nederland twee uur voorloopt op de tijd in Greenwich, Londen. Toch blijft het verschil gelijk (1 uur), omdat ook de UK met de zomertijd de klok een uur vooruit zet.
Tijdzones en mederianen
Een meridiaan is een denkbeeldige lijn die van de noordpool naar de zuidpool loopt. Meridianen worden gebruikt om de lengtegraden van de aarde te meten en te verdelen. De Greenwich meridiaan of nulmeridiaan is de belangrijkste. Waarom die naam? De denkbeeldige lijn loopt door Greenwich, een buitenwijk van Londen. Het verdeelt de aarde in twee delen, een oostelijk halfrond en een westelijk halfrond. Volgens het nieuwe systeem werd de wereld in 24 tijdzones verdeeld, elk met een breedte van 15 graden. Elke tijdzone verschilt een uur in tijd ten opzichte van de Greenwich meridiaan.
De naam voor de wereldwijd geaccepteerde tijdstandaard is UTC (Coordinated Universal Time). Het beginpunt is UTC±0:00 (Greenwich), vanaf hier worden de tijdverschillen berekend. Dit zijn alle tijdzones + namen:
UTC-1:00 (Azores Standard Time)
UTC±0:00 (Greenwich Mean Time)
UTC+1:00 (Central European Time)
UTC+2:00 (Eastern European Time)
UTC+3:00 (Moscow Standard Time)
UTC+3:30 (Iran Standard Time)
UTC+4:00 (Azerbaijan Standard Time)
UTC+4:30 (Afghanistan Time)
UTC+5:00 (Pakistan Standard Time)
UTC+5:30 (Indian Standard Time)
UTC+5:45 (Nepal Time)
UTC+6:00 (Bangladesh Standard Time)
UTC-12:00 (Baker Island Time)
UTC-11:00 (Samoa Standard Time)
UTC-10:00 (Hawaii-Aleutian Standard Time)
UTC-9:00 (Alaska Standard Time)
UTC-8:00 (Pacific Standard Time)
UTC-7:00 (Mountain Standard Time)
UTC-6:00 (Central Standard Time)
UTC-5:00 (Eastern Standard Time)
UTC-4:00 (Atlantic Standard Time)
UTC-3:30 (Newfoundland Standard Time)
UTC-3:00 (Amazon Standard Time)
UTC-2:00 (Fernando de Noronha Time)
“Tijdzones lopen niet altijd in een rechte lijn. Om praktische en politieke redenen zijn ze soms aangepast aan grenzen van landen en regio’s. Grotere landen zoals Australië, hebben meerdere tijdzones. Als je met de auto van de oostkust naar de westkust rijdt, heb je een tijdverschil van twee uur ( tijdzones).
TIP ♥ – Ga op je mobiel eens naar de “wereldklok”. In de meeste gevallen staat daar een wereldbol waar je kunt zien hoelaat het momenteel is op diverse plekken ter wereld. Reis je naar één of meerdere landen, voeg deze dan toe. Je ziet nu naast je lokale tijdzone, ook alvast hoelaat het is in andere landen. Zo hebben wij Bangkok er nog instaan, waar het 5 uur later is.
Zomer en wintertijd
Als je de tijdverschillen gaat berekenen, moet je ook nog rekening houden met de zomer- en wintertijd. De tijdzones blijven gewoon hetzelfde, maar de tijd kan een uur vroeger of later worden hierdoor. Het doel van zomertijd en wintertijd is om de tijd beter af te stemmen op het natuurlijke daglicht en de seizoensgebonden veranderingen. In veel landen wordt de klok in het voorjaar (meestal eind maart of begin april) een uur vooruit gezet. Hierdoor veranderd de standaardtijd van een land naar een uur vooruit. In Nederland gebeurt dit ook, als de dagen langer en lichter worden.
Voorbeeld: normaal is het rond 20.00 uur donker, maar dit verschuift dan naar 21.00 uur. Het is voor ons gevoel langer licht. In het najaar (meestal eind oktober of begin november) wordt de klok weer een uur teruggedraaid naar de standaardtijd, wat bekend staat als wintertijd. De focus ligt nu vooral op het daglicht in de ochtenden. Je kunt een uurtje langer uitslapen en je wekker later zetten.
Hou tijdens het reizen rekening met overgangen tussen zomertijd en wintertijd. Bij sommige landen zoals Japan, China en India blijft de tijd gewoon hetzelfde en hoef je daar niet op te letten.
Tips voor omgaan met tijdzones
- Controleer de data
De overgang naar zomertijd en wintertijd vindt elk jaar op verschillende datums plaats in verschillende landen. Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de specifieke datums van de klokverschuivingen in het land waarin je reist. - Leer de belangrijkste tijdzones
Dit helpt je om snel een inschatting te maken van het tijdsverschil met andere plaatsen. Reis je bijvoorbeeld vaak naar Zuidoost Azië, dan is het gemiddeld zo’n 8 uur later. - Let op de datumgrens
Als je naar een locatie reist die aan de andere kant van de internationale datumgrens ligt, moet je rekening houden met het veranderen van de kalenderdatum. Als je bijvoorbeeld van Los Angeles naar Tokyo reist, kun je een dag “overslaan” omdat je door de datumgrens heen gaat. Dit is handig om te weten tijdens het plannen van je reis. - Pas je klok aan
Zorg ervoor dat je je horloge, telefoon en andere apparaten aanpast aan de lokale tijd zodra je aankomt op je bestemming. Dit voorkomt verwarring en helpt je bij het plannen van activiteiten en afspraken. - Houd rekening met reisschema’s
Tijdzoneverschillen hebben vooral invloed wanneer je naar andere landen vliegt. Let op de vertrek- en aankomsttijden, zowel in je thuisland als op je bestemming, om ervoor te zorgen dat je op de juiste tijd op de luchthaven bent. - Voorkom een jetlag
Zowel het reizen door de tijdzones als de wisseling van zomertijd en wintertijd hebben invloed op je ‘interne klok’. Je lichaam is door het grote tijdverschil in de war; dag en nacht lopen door elkaar. Dit wordt een jetlag genoemd. Rust voldoende uit en geef jezelf 1 of 2 dagen de tijd om te wennen aan de nieuwe tijd. Als je ineens midden in de nacht klaarwakker bent, heeft dit te maken met je standaard ritme. Gelukkig past je lichaam zich snel aan!
Het plannen van reizen en het omgaan met tijdzones blijft vaak lastig. We hopen dat we je met dit blog geholpen hebben om het wat beter te begrijpen. Heb je de volgende keer een online internationale meeting om 10.00 uur Pacific Standard Time (PST), dan weet je dat je achter je laptop moet zitten om 19.00 uur. Blijf je het moeilijk vinden, dan is de app Worldclock een aanrader. Of gebruik gewoon de wereldklok op je mobiel.
Volg ons op Instagram, Tiktok of Youtube voor nog meer tips en reisinspiratie!
